Την περασμένη Παρασκευή είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω στο θέατρο Εμπρός την παράσταση “Ο τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού” (Morte accidenatle di un anarchico, 1970) του Ντάριο Φο, από την ομάδα των Μηχανικών του φθηνού μελοδράματος. Ένα θεατρικό έργο με κοινωνικά ανατρεπτική σάτιρα και αναρχική διάθεση που αποδίδει την κοινωνική πραγματικότητα στην Ιταλία του ‘70.
Η ιστορία του έργου αναφέρεται στην “υπόθεση Πινέλι” όπου η κεντρική εξουσία αποφασίζει να ενοχοποιήσει έναν αναρχικό. Τα γεγονότα που περιγράφει ο Ντάριο Φο είναι πραγματικά και με ορισμένα λεκτικά του παιχνίδια, καταδεικνύει τους πραγματικούς στόχους. Το έργο παρακολούθησαν στην Ιταλία την εποχή εκείνη πάνω από ένα εκατομμύριο θεατές και συντέλεσε σημαντικά στο να ξεσκεπαστεί η κρατική σκευωρία.
Πραγματικά είχα πολύ καιρό να ζήσω στο θέατρο Εμπρός μια ανάλογη παράσταση. Το θέατρο ήταν τόσο κατάμεστο ώστε ο κόσμος κάθονταν μέχρι και μέσα στο χώρο της θεατρικής σκηνής! Θεωρώ πως είναι από τις πιο σημαντικές στιγμές στην ιστορία του θεάτρου Εμπρός καθώς τα μηνύματα και οι κριτικές των θεατών ήταν τα καλύτερα για την παράσταση και τους συμμετέχοντες ηθοποιούς. Η παράσταση δόθηκε ως ένδειξη αλληλεγγύης στη Βίλα Αμαλίας (Villa Amalia).
Τα τελευταία χρόνια ζούμε στην ελληνική κοινωνία ένα κακόγουστο θέατρο του παραλόγου με πρωταγωνιστές πρωθυπουργούς, υπουργούς, κόμματα, βουλευτές κ.τ.λ. Η πολιτική βούληση της κυβέρνησης να σφραγίσει την κατάληψη στέγης της Βίλας Αμαλία στις 20 Δεκεμβρίου 2012, περιέχει πολλά ειρωνικά στοιχεία την ίδια στιγμή που χιλιάδες άνθρωποι κυκλοφορούν άστεγοι στους δρόμους της Αθήνας. Ακόμα και η σκέψη του πιο εξεγερσιακού σεναριογράφου κινηματικών ιστοριών ωχριά μπροστά στον ισχυρισμό του υπουργείου πως οι 1600 κενές φιάλες μπύρας που μετρήθηκαν στη Bίλα, προορίζονταν για την παρασκευή μπουκαλιών κοκτέιλ μολότοφ.
Αυτό που σήμερα ενοχλεί την κεντρική εξουσία και στοχοποιεί χώρους πολιτισμού και πολιτικής έκφρασης όπως την εν λόγω κατάληψη, είναι πως εκεί παράγονται προϊόντα καλλιτεχνικής δημιουργίας έξω από τους συνήθεις χρηματοπιστωτικούς κανόνες της αγοράς.
Η εξουσία δεν είναι αντικείμενο είναι σχέση. Μία εξουσία που έχει παγιωθεί δε θέλει να αλλάξει τη θέση της σε σχέση με τους υφιστάμενους της. Παράλληλα ως πρωτοπόρο πνευματικό προϊόν κάποιο έργο από αυτό που παράγεται σε χώρους όπως η Βίλα, εκφράζει με σαφή τρόπο και λόγο όλα αυτά που συμβαίνουν σήμερα μέσα στην κοινωνία. Αυτό διότι η τέχνη αυτού του τύπου είναι αδιαμεσολάβητη χωρίς την παρέμβαση τηλεαστέρων, επιδοτήσεων, μάνατζερ, υπουργείων, μεσαζόντων και άλλων. Οπότε λειτουργεί τρόπον τινά ως ερμηνευτής των κοινωνικών διεργασιών πριν ακόμα αυτές γίνουν ένα εμπορικό προϊόν με παχυλό αντίτιμο στα πορτοφόλια και στους τραπεζικούς λογαριασμούς όλων αυτών που συνηθίζουν να κερδίζουν από το εμπόριο των ζωών μας.
Συνάμα η προαναφερόμενη στοχοποίηση χρησιμοποιείται ως ένα ιδεολογικοπολιτικό άλλοθι προκειμένου να τεκμηριωθεί η θεωρία των δύο άκρων μέσα στην κοινωνία.
Να στρέψει δηλαδή τα μάτια του κόσμου σε έναν επικοινωνιακό πόλεμο, που προβάλλουν ορισμένα τηλεοπτικά κανάλια πως δήθεν μαίνεται στο κέντρο της Αθήνας και τεχνηέντως υποδαυλίζει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου δημοσίας τάξεως και προστασίας του πολίτη. Να αναδείξει στην ουσία τον πολεοδομικό ρόλο της καταστολής διαιρώντας το μητροπολιτικό κέντρο σε χαρακτηρισμένα γκέτο (ghetto). Στην ουσία αυτό που απασχολεί τους κυβερνώντες σήμερα είναι πως θα αποπροσανατολίσουν περισσότερο τον πολίτη από τις εντεινόμενες συνθήκες εξαθλίωσης που του επιβάλλουν να ζήσει.
Την ίδια στιγμή ακούγεται αστεία η δήλωση του πολιτικού προϊστάμενου του προαναφερόμενου υπουργείου σε μηνιαίο περιοδικό, πως δεν είναι αστυνομικός για να γνωρίζει τα «επιχειρησιακά» των αστυνομικών δυνάμεων που διοικητικά προΐσταται. Έξι και (6+) μήνες μετά την ανάληψη της πολιτικής διοίκησης του εν λόγω υπουργείου για ποιο λόγο παραμένει υπουργός δηλαδή η κορυφή της διοίκησης μίας δημόσιας υπηρεσίας αφού δε είναι σε θέση να γνωρίζει τα θέματα που την αφορούν;
Ουσιαστικά αυτή είναι η κουλτούρα που έχει υιοθετηθεί εδώ και χρόνια από ένα μεγάλο τμήμα πολιτικών στην Ελλάδα, που θέλει με κάθε τρόπο να εξουσιάζει αλλά επί της ουσίας «νίπτει τας χείρας του» σε ανύποπτη χρονική στιγμή προκειμένου να αποποιείται κάθε ευθύνη για οτιδήποτε συμβαίνει κατά τη διάρκεια της θητείας του στον υπουργικό θώκο.
Σήμερα στη δύση του έτους δύο χιλιάδες δώδεκα, θέλω να κλείσω με τα λόγια του σκηνοθέτη Φερνάντο «Πινο» Σολάνας που διάβασα σε μία συνέντευξή του: «Ένα από τα όπλα που έχει το σύστημα είναι να σε κάνει να φοβάσαι το να βγεις από το σύστημα. Σε κάνει να πιστεύεις ότι αν βγεις από το σύστημα, πεθαίνεις, δεν έχεις ζωή.»
Είμαστε όλες όλοι Βίλα Αμαλία.
Las fotografías son realizadas por © Dimitris V. Geronikos en el teatro Embros, el viernes 28 de diciembre dos mil doce.
Λήψη φωτογραφιών από © Δημήτρη Β. Γερονίκο στο θέατρο Εμπρός, την Παρασκευή 28 Δεκεμβρίου του δύο χιλιάδες δώδεκα.
Photo shoots by © Dimitris V. Geronikos in the theatre Embros, on Friday, December 28 of two thousand twelve.