Πέμπτη 29 Νοεμβρίου 2012

Edificios de viviendas para refugiados en la avenida Alexandras - Προσφυγικές πολυκατοικίες στη λεωφόρο Αλεξάνδρας - Refugee tenements at Alexandras' avenue


H σημερινή περιοχή των προσφυγικών πολυκατοικιών της λεωφόρου Αλεξάνδρας μέχρι την δεκαετία του `20 άνηκε στο Δήμο Αθηναίων και αποτελούσε το λεγόμενο "Κτήμα Αμπελοκήπων". Στη συνέχεια η έκταση παραχωρήθηκε προκειμένου να ανεγερθούν πολυκατοικίες, ώστε να στεγαστούν κάποιοι από τους πρόσφυγες του 1922 που μέχρι τότε ζούσαν σε τρώγλες.


Στην έκταση των 14.5 στρεμμάτων γης περιέχονται τα 228 σπίτια των οκτώ προσφυγικών πολυκατοικιών, οι οποίες καταλαμβάνουν συνολικά το 30% των 14,5 στρεμμάτων δημόσιας γης, ενώ το 70% δηλαδή 10 στρέμματα είναι ελεύθερος υπαίθριος χώρος.


Τα κτίρια αυτά δημιουργήθηκαν από τον αρχιτέκτονα Κίμωνα Λάσκαρι σε συνεργασία με τον πολιτικό μηχανικό Δημήτριο Κυριακό. Αυτοί επηρεασμένοι από την ιδέα του γερμανικού λειτουργισμού ουσιαστικά εφάρμοσαν το 1933 στην Ελλάδα, σχεδόν ταυτόχρονα με την Ευρώπη, τις ριζοσπαστικές απόψεις του μοντέρνου κινήματος. Απόψεις που αφορούσαν σε λιτές αρχιτεκτονικές μορφές, αλλά και σε οργάνωση των κτιρίων με τη μεταξύ τους ταυτόχρονη συνύπαρξη ελεύθερων χώρων. 

Aνάμεσα στα τεράστια κρατικά κτίρια και τις πυκνοδομημένες πολυώροφες πολυκατοικίες, τα προσφυγικά αποπνέουν ένα διαφορετικό αέρα, με λιτές εξωτερικά αρχιτεκτονικές όψεις και έμφαση σε γεωμετρικές φόρμες και χρώμα.

 

Οι χωμάτινοι δρόμοι μεταξύ των πολυκατοικιών, είναι από τους ελάχιστους που έχουν απομείνει πια μέσα στην τσιμεντένια πρωτεύουσα. Τα ίχνη στους τοίχους από τις σφαίρες των Δεκεμβριανών του 1944 και του εμφυλίου πολέμου, τα πολύχρωμα υφάσματα απλωμένα στους εξώστες, οι γλάστρες με τα φυτά στα μικρά μπαλκόνια, οι σκουριασμένες κεραίες στις ταράτσες συνθέτουν ένα μωσαϊκό ιστορικής συνέχειας 79 ετών. 


Ήδη από το 1986 η ευρύτερη περιοχή των Κουντουριώτικων, στην οποία εντάσσεται και το συγκρότημα των προσφυγικών πολυκατοικιών, είχε θεσμοθετηθεί ως περιοχή ανάπλασης από το ρυθμιστικό σχέδιο της Αθήνας.


Τότε είχαν εκφραστεί οι πρώτες απόπειρες για ανταλλαγή των προσφυγικών με άλλες κατοικίες, καθώς η λεωφόρος Αλεξάνδρας είχε ήδη διαμορφωθεί σε κεντρικό άξονα της πόλης. Οι απόπειρες αυτές δεν είχαν βρει τη συναίνεση των κατοίκων.

Πέρασαν τα χρόνια η ζωή κυλούσε κανονικά ώσπου το 2001, με το πρόσχημα των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, άρχισε να εκφράζεται έντονα εκ μέρους της κεντρικής εξουσίας η ανιστόρητη απειλή για κατεδάφιση των κτιρίων.


Κατά τη διάρκεια των ετών αυτών η Κτηματική Υπηρεσία του Δημοσίου χρησιμοποιώντας εκβιασμούς και ατομικούς εκφοβισμούς αγόρασε κάποια διαμερίσματα, δεν κατάφερε όμως να τα αγοράσει όλα όπως επιθυμούσε. Με τρόπο αυταρχικό που θυμίζει ολοκληρωτικό καθεστώς καλούσε τους κατοίκους δια μέσω επιστολής:
“να μεταβιβάσουν προς το Ελληνικό Δημόσιο τα τυχόν εμπράγματα δικαιώματα τους, επί του διαμερίσματος του συγκροτήματος που τους ανήκει, "οικειοθελώς", αλλιώς το Δημόσιο θα επισπεύσει τις διαδικασίες της "αναγκαστικής απαλλοτρίωσης”.




Το αποτέλεσμα ποιό ήταν;

Η κεντρική εξουσία απέμεινε απελπιστικά μόνη με μοναδικούς της συμπαραστάτες κάποιους "φοβισμένους υπαλλήλους". Με την ευκαιρία αξίζει να αναφερθεί πως ο ρόλος και το ήθος των ειδικών σε επίπεδο προσωπικής ευθύνης είναι ένα σημαντικό ποιοτικό χαρακτηριστικό που διαφοροποιεί τις πραγματικές υπηρεσίες δημοσίου συμφέροντος από τις σχέσεις υποτέλειας και υποταγής ρουσφετολογικού τύπου. Με το πρόσχημα της δημιουργίας χώρου πρασίνου, προωθούνταν η ισοπέδωση των ιστορικών κτιρίων, την ίδια στιγμή που χώρος πρασίνου θα μπορούσε να είχε δημιουργηθεί στην υπάρχουσα έκταση γης μεταξύ των πολυκατοικιών.

Η περιγραφόμενη ισοπέδωση θα προσέφερε 14,5 στρέμματα γης στο κέντρο της Αθήνας τα οποία θα μπορούσαν να υπερδομηθούν. 



Η εμπειρία της τσιμεντοποίησης των Αθηνών έχει δείξει πως ένα τέτοιο οικόπεδο αγορασμένο σε τιμή ευκαιρίας, θα αποτελούσε τεράστια ευκαιρία για μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες οι οποίες με την πρόφαση των "αναπτυξιακών προγραμμάτων", θα επιτύγχαναν δραματική αύξηση των συντελεστών δόμησης (από 0,95 σε 3,6) και των υψών (από 3 ορόφους σε 8) σε σχέση με την υφιστάμενη κατάσταση. Αυτό βέβαια σήμαινε τεράστια κέρδη για την εταιρεία που θα αναλάμβανε το έργο. Στην εν λόγω περίπτωση, ο ρόλος του Δημόσιου τομέα από ρυθμιστικός υπέρ του κοινωνικού συνόλου, μετατράπηκε σε διαμεσολαβητή μεταξύ του κράτους και των ιδιωτών, προς όφελος των ιδιωτικών συμφερόντων.


Στην ουσία το προαναφερόμενο μοντέλο αγοραπωλησίας δημόσιας γης και οικοδομικής κατασκευής επί τούτης, ήταν μία σημαντική πλευρά της εμφανιζόμενης “ανάπτυξης” της ελληνική οικονομίας μεταξύ 1999 και 2008. Οι κατασκευαστικές εταιρείες δανείζονταν σε ευτελή τιμή από τις τράπεζες, προκειμένου να εκπληρώσουν έργα που αναλάμβαναν για λογαριασμό του δημοσίου τομέα. 


Στη συνέχεια υπερκοστολογούσαν αυτά τα έργα κατά την κατασκευή τα μεταπωλούσαν υπερκoστολογημένα στο Δημόσιο ή τα ενοικίαζαν προς χρήση για πολλά χρόνια και σε πολύ χαμηλές τιμές από το Δημόσιο. Οι τράπεζες στο μέτρο που δανείζονταν διεθνώς μπορούσαν να ικανοποιήσουν και τον εγχώριο δανεισμό, κάλυπταν τις επίπλαστες ανάγκες των κατασκευαστικών εταιριών και καλλιεργούσαν συνείδηση καταναλωτικής ευμάρειας στους πολίτες της χώρας.


Μ’αυτόν τον τρόπο προέκυψε μία δεκαετία πιστωτικής έκρηξης, διεθνούς και εγχώριου δανεισμού, με συνέπεια την υπερχρέωση του ελληνικού κράτους, των ελληνικών τραπεζών αλλά και των ελληνικών νοικοκυριών με τρόπο πρωτοφανή στη σύγχρονη ιστορία. Ένα μοντέλο παρασιτικής ανάπτυξης που σήμαινε μεγέθυνση χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου αλλά σε καμιά περίπτωση ανάπτυξη υποδομών παραγωγής εξαγωγικού προσανατολισμού.

Τα απαλλοτριωμένα σπίτια εγκαταλείφθηκαν και παρήκμασαν για ένα μικρό χρονικό διάστημα. Άρχισαν όμως να καταλαμβάνονται σταδιακά από διάφορες κοινωνικές ομάδες όπως οικονομικούς μετανάστες, πολιτικούς πρόσφυγες, άστεγους, άνεργους και επισφαλείς εργαζόμενους. Άνθρωποι με διαφορετικές αφετηρίες, χώρες και κουλτούρες συναντήθηκαν στη βάση της επιλογής τους να καλύψουν την ανάγκη τους για στέγη δημιουργώντας στο πέρασμα του χρόνου μία κατειλημμένη γειτονιά.


Ο μεγάλος αριθμός κλειστών εγκαταλελειμμένων κτιρίων που ρημάζουν στη μητρόπολη των Αθηνών εν καιρώ ανθρωπιστικής κρίσης μοιάζει με μπουρζουαστική πολυτέλεια από ταινία του Λουίς Μπουνιουέλ. Την ίδια στιγμή που χιλιάδες άστεγοι άνθρωποι πασχίζουν να επιβιώσουν μέσα στη βροχή και τ’ αγιάζι. Ο χειμώνας που πλησιάζει πρόκειται να είναι καθοριστικός.

Οι σημαντικές ερωτήσεις για το πως και το πότε μπορεί να προκύψει ένα βιώσιμο πρότυπο παραγωγής για την ελληνική κοινωνία, συνεχίζουν να παραμένουν αναπάντητες και να γιγαντώνονται με την πάροδο του χρόνου. 


Παράλληλα μία αμηχανία έχει προκύψει μετά τις δύο απανωτές εκλογικές αναμετρήσεις του καλοκαιριού. Αυτή η αμηχανία δε φαίνεται να ανταπεξέρχεται στις άμεσες ανάγκες των εκατομμυρίων νεόπτωχων και νεο-αστέγων που έχουν υπερπολλαπλασιαστεί μέσα στην ελληνική κοινωνία από το Μάιο του δύο χιλιάδες δέκα.  
 

Η βιωσιμότητα της κοινωνίας φαίνεται πως σχετίζεται άμεσα με τη βιωσιμότητα του χρέους ενός κράτους που έχει γαλουχηθεί με μοντέλα “ανάπτυξης” ήδη χρεοκοπημένα.
Ο χειμώνας έρχεται με βήμα ταχύ και χιλιάδες άνθρωποι άστεγοι πασχίζουν στο δρόμο.


Κείμενο - Φωτογραφίες: © Δημήτρης Β. Γερονίκος  
Λήψη φωτογραφιών στο κέντρο των Αθηνών, κατά τη διάρκεια των ημερών 14 Μαΐου και 23 Οκτωβρίου του δύο χιλιάδες δώδεκα.
Texto y fotografías de © Dimitris V. Geronikos
Las fotografías son realizadas en el centro de Atenas, durante los días 14 de mayo y 23 de octubre de dos mil doce.
Text and photos by © Dimitris V. Geronikos
The photos are taken in the center of Athens, during the days of May 14 and October 23,  two thousand twelve.

Σάββατο 17 Νοεμβρίου 2012

Estamos creando un huerto en el parque de Navarino - Δημιουργούμε περιβόλι στο πάρκο Ναυαρίνου - We are making an orchard in the park of Navarino


To περασμένο Σαββατοκύριακο 10 και 11 Νοεμβρίου, αφιέρωσα πολλές ώρες από τον προσωπικό μου χρόνο στο αυτοδιαχειριζόμενο πάρκο Ναυαρίνου. Ήταν δύο μέρες που πραγματοποιήθηκαν εργασίες - εκσκαφές, επιχωματώσεις, διαμορφώσεις του περιβάλλοντος χώρου, φυτεύσεις, κ.τ.λ. - προκειμένου να δημιουργηθεί η υποδομή για να μπορέσει να φτιαχτεί ένα περιβόλι μέσα στο πάρκο. 

Το συγκεκριμένο πάρκο έχει το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό ότι γεννήθηκε στις 7 Μαρτίου 2009 όταν εκατοντάδες άνθρωποι κατέλαβαν ένα εγκαταλελειμμένο πάρκινγκ, ξήλωσαν την άσφαλτο και ξεκίνησαν να δημιουργούν ένα πάρκο με δένδρα, θάμνους, λουλούδια, παγκάκια, παιδική χαρά και άλλα.


Tο θέμα με τα πάρκα στη Αθήνα είναι τεράστιο, καθώς είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για το πώς αντιμετωπίζονται οι ελεύθεροι κοινόχρηστοι χώροι πρασίνου στην Ελλάδα. Η αντίληψη της κεντρικής εξουσίας για το τι σημαίνει πάρκο και χώρος πρασίνου φαίνεται καθαρά από το 1997 και μετά, κατά την περίοδο διεκδίκησης των Ολυμπιακών Αγώνων από τους Έλληνες. Τότε το βασικό διαπραγματευτικό επιχείρημα, που η ελληνική αντιπροσωπεία διεκδίκησης των αγώνων κατέθετε στη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή, ήταν πως μετά τους αγώνες οι εκτάσεις πάρκων και πρασίνου θα αυξάνονταν τόσο πολύ ώστε η πόλη θα μεταμορφώνονταν σε πράσινη. 

Χαρακτηριστικά στο φάκελο υποψηφιότητας της Αθήνας για το 2004 υπήρξε η δέσμευση πως θα καταρτιζόταν και θα υλοποιούνταν πρόγραμμα προστασίας των ορεινών όγκων της Αττικής (έκτασης 800.000 στρεμμάτων), όπως επίσης το περιαστικό πράσινο της πρωτεύουσας θα αυξάνονταν από 19% σε 51% και το αστικό πράσινο από 2.5% σε 10%.


Συγκεκριμένα ας θυμηθούμε το Μνημόνιο του υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (υ.πε.χω.δ.ε.) με την Οργανωτική Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων «Αθήνα 2004» το Σεπτέμβρη του 2001, όπου προβλέπονταν η ανάπλαση 60 περιοχών στην ευρύτερη περιοχή της Αττικής, φυτεύσεις 100.000 στρεμμάτων, διαμορφώσεις και φυτεύσεις 120 χιλιομέτρων οδικών αξόνων.

Με μαθηματική ακρίβεια προσδιορίζονταν η φύτευση 282.296 δένδρων, 1.700.000 θάμνων, 10.960.000 μικρών θάμνων, 56.380.000 φυτών εδαφοκάλυψης και 15.660.000 ανθοφύτων. Τον Αύγουστο του 2004 ο υπουργός πε.χω.δ.ε της περιόδου εκείνης δήλωνε περιχαρής στα μέσα μαζικής ενημέρωσης πως σε ολόκληρη την Αττική φυτεύτηκαν 27.000 δένδρα, περίπου 500.000 θάμνοι και πλακοστρώθηκαν επιφάνειες κοινόχρηστων χώρων εμβαδού 90.000 τετραγωνικών μέτρων! 

Τελικά λιγότερο από το 10% των ακριβέστατων αρχικών αριθμών φυτεύτηκε την τελευταία στιγμή, υπό την ασφυκτική πίεση του χρόνου και των σπουδαίων χρονοβόρων καθυστερήσεων ολοκλήρωσης των έργων τσιμέντου.  


Τα προαναφερθέντα νούμερα που προβλήθηκαν ως επιχειρήματα διεκδίκησης των αγώνων έμειναν μόνο στα χαρτιά. Συνάμα το γεγονός πως τα έργα πρασίνου δεν δημοπρατήθηκαν αυτόνομα, αλλά εντάχθηκαν ως υποέργα σε μεγαλύτερα τεχνικά έργα, είχε ως συνέπεια αντί για το πρασίνισμα την περαιτέρω τσιμεντοποίηση της πόλης. Είναι πασιφανές πλέον πως τα μεγάλα οικοδομικά έργα καθώς και τα έργα οδοποιίας λειτουργούν ανταγωνιστικά προς τα έργα πρασίνου. 

Βέβαια όταν γίνεται λόγος για το συγκεκριμένο πράσινο χρειάζεται να διευκρινίζεται πως εννοείται το πραγματικό, το φυτικό, το ζωντανό κι όχι το πράσινο της ισπανικής έκφρασης «πιο παράξενο κι από πράσινο σκύλο». Το γεγονός ότι τα πράσινα κάγκελα των πεζοδρομίων του δήμου Αθηναίων έχουν δημοπρατηθεί ως έργα πρασίνου, αποτελεί ένα τέτοιο στοιχείο της νεοελληνικής πραγματικότητας.


Το κάπως αφηρημένα οικολογικό περιεχόμενο ενός κοινόχρηστου πάρκου με όρους αυτοδιαχείρισης - ως χώρου ανθρώπινης συνεύρεσης, ψυχαγωγίας και πρασίνου που λειτουργεί αυτοοργανωμένα, αντιιεραρχικά και αντιεμπορευματικά – έχει μετασχηματιστεί πλέον σε πεδίο διεκδίκησης ζωτικών αναγκών. Τέτοιες ζωτικές σήμερα ανάγκες είναι η εκπαίδευση στην καλλιέργεια της Γης, η συνεργασία για συλλογική παραγωγή και η αυτοδιαχείριση της τροφής. 


Ταυτόχρονα κατά τη διάρκεια των τελευταίων χρόνων διαπιστώθηκε στο πάρκο Ναυαρίνου πως έχει διαμορφωθεί η αδήριτη ανάγκη για αλλαγή χρήσης της γης από αναπαυτήριο παθητικών καταναλωτών, σε αγρό καλλιέργειας της γης με τη συμμετοχή ενεργών ανθρώπων. 

Με τη δημιουργία του περιβολιού στο αυτοδιαχειριζόμενο πάρκο Ναυαρίνου σκοπός είναι να παραχθεί τροφή και σπόροι για εκπαιδευτικούς και πειραματικούς σκοπούς, ώστε να μπορεί ο καθένας να προσεγγίσει τον τρόπο που παράγεται η τροφή. Ώστε να μπορούν παιδιά και νέοι να αντιλαμβάνονται πως η τροφή δεν φυτρώνει στα ράφια ενός σούπερ μάρκετ. 


Eίναι γεγονός πως στις σημερινές μητροπόλεις χάνεται καθημερινά αυτή η τεχνογνωσία παραγωγής τροφής που μεταδιδόταν από γενιά σε γενιά, ενώ πολλές φορές γίνεται εμπόρευμα και προνόμιο στα χέρια των ειδικών. Στις σημερινές μητροπόλεις συμβαίνει η γη και τα μέσα παραγωγής να είναι πεπερασμένα, ενώ οι νόμοι της αξίας και του χρήματος έχουν διεισδύσει σε όλες τις όψεις της καθημερινότητας.


Με συλλογικές διαδικασίες στην πράξη, είναι ανάγκη να επανεφευρεθεί η μεταβολική σχέση μεταξύ πόλεως-υπαίθρου, κατανοώντας ως τέτοια τη διαδικασία παραγωγής της τροφής τόσο για το κύτταρο όσο και για την κοινωνία. Φύση και άνθρωποι ενάντια σε αυτούς που επιχειρούν να μετατρέψουν κάθε έμβιο οργανισμό ολοκληρωτικά σε εμπόρευμα. 


Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως πέντε εταιρείες ελέγχουν το 75% των εμπορεύσιμων σπόρων σε ολόκληρο τον κόσμο. Ανερυθρίαστα δε μεγαλοστελέχη γιγάντιας εταιρείας του συγκεκριμένου χώρου από το 1999 ήδη, έχουν περιγράψει έναν κόσμο στον οποίο το 100% των εμπορεύσιμων σπόρων θα είναι γενετικά τροποποιημένοι και θα κατοχυρώνονται με διπλώματα ευρεσιτεχνίας.

Αυτό με λίγα λόγια σημαίνει πλήρη έλεγχο των τροφικών αποθεμάτων ολόκληρης της υφηλίου.


Ταυτόχρονα στην εποχή μας συμβαίνει μία πολιτειακή μετάλλαξη της αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και ραγδαία επέλαση σκληρών νεοφιλελεύθερων κατασταλτικών πολιτικών. Πολιτικές που στοχεύουν στην ιδιωτικοποίηση των φυσικών πόρων και του ορυκτού πλούτου που ως δημόσια περιουσία, ανήκουν σε όλους/-ες μας, ενώ παράλληλα οι ίδιες πολιτικές πιέζουν για την κοινωνικοποίηση μόνον των ζημιών. 


Η καλλιέργεια της γης, η παραγωγή και διατήρηση σπόρων παραδοσιακών ποικιλιών και το μοίρασμα τους, αποτελούν αναγκαίες προϋποθέσεις αντίστασης ενάντια στον έλεγχο της τροφής και του γενετικού πλούτου που θέλουν διακαώς και έντεχνα να επιβάλλουν σήμερα ορισμένες πολυεθνικές εταιρείες.


Το αυτοδιαχειριζόμενο πάρκο Ναυαρίνου αρνείται τη μονόδρομη λογική της ιστορίας που προσπαθεί πότε με την ωμή κατασταλτική βία και πότε με θεσμοθετημένες διαδικασίες, να καθηλώσει τους δραστήριους ανθρώπους στη λογική του δεν-αλλάζει-τίποτα. Αξιώνεται η ουτοπία και με πρώτη ύλη το έδαφος και το χώμα επιχειρείται να δημιουργηθεί ένα περιβόλι στο κέντρο της πόλης. 

Για όλους αυτούς τους λόγους η ανοιχτή συνέλευση του πάρκου έχει απευθύνει πρόσκληση για την Κυριακή 18 Νοεμβρίου, ώρα 17:00, στην οδό Τσαμαδού 15, όπου πρόκειται να πραγματοποιηθεί συζήτηση με θέμα τη δημιουργία ομάδας καλλιέργειας της γης και σποροπαραγωγής παραδοσιακών ποικιλιών. 


Fotografías y texto de ©Dimitris V. Geronikos 2012
Las fotografías son realizadas en el ecosistema del parque autogestionado de Navarino, durante los días 10 y 11 de noviembre de dos mil doce.


Κείμενο – Φωτογραφίες: © Δημήτρη Β. Γερονίκος 2012
Οι φωτογραφίες έχουν λειφθεί στο οικοσύστημα του αυτοδιαχειριζόμενου πάρκου Ναυαρίνου, κατά τη διάρκεια των ημερών 10 και 11 Νοεμβρίου του δύο χιλιάδες δώδεκα.


Text and photos by ©Dimitris V. Geronikos 2012
The photos are taken in the ecosystem of the self-managed park of Navarino, during the days of Νovember, 10th & 11th of  two thousand twelve.

Πέμπτη 8 Νοεμβρίου 2012

La condena a las nuevas medidas de austeridad - Η καταδίκη των νέων μέτρων λιτότητας - The condemnation of the new measures of austerity


Χθες το βράδυ μέσα στο κοινοβούλιο ο Έλληνας πρωθυπουργός κατάφερε να πετύχει με οριακή πλειοψηφία ένα νέο πακέτο μέτρων λιτότητας για την ελληνική κοινωνία. Αρωγοί σε αυτήν την προσπάθεια ήταν οι βουλευτές του άλλου κόμματος εξουσίας, του «σοσιαλιστικού». Οι βουλευτές της αυτοαποκαλούμενης δημοκρατικής αριστεράς ήταν απλά παρόντες…

Χαρακτηριστικό ιστορικό σημείο της χθεσινής διαδικασίας είναι πως κόμματα που επί σειρά ετών εμφανίζονταν να διαφωνούν, χθες το βράδυ αλληλοχειροκροτούμενα έσωσαν τη χώρα για άλλη μια φορά. Βέβαια αυτή η σύμπνοια δεν προκαλεί πλέον έκπληξη. Κι αυτό διότι έρχεται ως φανερή επιβεβαίωση να αποκαλύψει τι συμβαίνει επί σειρά δεκαετιών μέσα στην ελληνική κοινωνία. Η μόνη τους διαφωνία όλα αυτά τα χρόνια ήταν στο ποιος είχε ουσιαστικά τη νομή της εξουσίας.   



Ας αναρωτηθούμε λίγο σε τοπικό επίπεδο τι έχει συμβεί σε κάθε πόλη και χωριό της ελληνικής χερσονήσου:
Ποιοι διόριζαν στους δήμους και στις δημόσιες υπηρεσίες;
Ποιοι εξαρτούσαν τις δομές παραγωγής (π.χ. γεωργία και κτηνοτροφία) από τα πολιτικά τους γραφεία δια μέσω της διαχείρισης των ευρωπαϊκών χρημάτων;
Ποιοι έδιναν τις "δουλειές" στους ημέτερους;
Ποιοι έστηναν μη κυβερνητικές οργανώσεις για να αντλήσουν ευρωπαϊκά κονδύλια;
Ποιοι χλευάζανε όσους/-ες ήταν στους δρόμους και διεκδικούσαν το δικαίωμα στη ζωή;
Ποιοι καυτηρίαζαν με υποκριτικό τρόπο το πελατειακό κράτος τη ίδια στιγμή που προωθούσαν τη λειτουργία του καθώς αυτή ήταν συνυφασμένη με την πολιτική τους ύπαρξη;
Ποιοι διορίζονταν σε εταιρείες του δημοσίου με φωτογραφικές προκηρύξεις;
Ποιοι κουνούσαν σημαιάκια για προσωπικό όφελος, λειτουργώντας ως άλλοθι για τον πολιτικό αμοραλισμό που είχε διασπαρεί μέσα στην κοινωνία;
Η λίστα των ερωτημάτων είναι ατελείωτη.



Την ίδια στιγμή στους δρόμους έξω από το ελληνικό κοινοβούλιο, πλήθος κόσμου είχε συγκεντρωθεί για να εκφράσει την αντίθεση του στα νέα μέτρα λιτότητας. Οι πιο συντηρητικές εκτιμήσεις κάνουν λόγο για πάνω από εκατό χιλιάδες συγκεντρωμένους. Αυτό το πλήθος υπέμενε στωικά τη βροχή και σήκωσε στα χέρια του ως ένδειξη αλληλεγγύης σημαίες της Πορτογαλίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας. Στο κτίριο της βουλής ανέβαιναν οι τόνοι καθώς ο υπουργός οικονομικών ανακοίνωνε πως τα νέα μέτρα πρόκειται να επηρεάσουν τους υπαλλήλους της βουλής. Η συνεδρίαση διακόπηκε στιγμιαία κι ο υπουργός οπισθοχώρησε υπό το φόβο πως δε θα ψηφίζονταν τα νέα μέτρα.


Οι βουλευτές της αξιωματικής αντιπολίτευσης αποχώρησαν από την αίθουσα συνεδριάσεων, εξήλθαν του κοινοβουλίου και ύψωσαν στα χέρια τους πανό που έγραφε: Καταστρέφετε τη χώρα - Φύγετε τώρα. Στη συνέχεια κατέβηκαν από τον προαύλιο χώρο της βουλής στο δρόμο κι ενώθηκαν με τον κόσμο.

Η ένταση στους δρόμους κορυφώθηκε λίγο αργότερα όταν κάποιοι διαδηλωτές προσπάθησαν να σπάσουν τον αστυνομικό κλοιό. Τότε ξεκίνησαν να ρίχνονται δακρυγόνα με μανιώδεις ρυθμούς από τη μεριά της αστυνομίας και κοκτέιλ μολότοφ από διαδηλωτές. Παράλληλα εμφανίστηκαν τα υπέρ-όπλα υδροβόλα, τα θηριώδη οχήματα που καταβρέχουν με πίεση τα συγκεντρωμένα πλήθη. Μέσα σε λίγα λεπτά της ώρας είχε ήδη σχηματιστεί ένα βαρύ σύννεφο καπνού που δημιουργούσε αποπνικτικές συνθήκες. Υπό αυτές τις συνθήκες κύλησε η βραδιά, κάποια στιγμή ο κόσμος άρχισε να αποχωρεί ενώ μέσα στο κοινοβούλιο ψηφίζονταν τα νέα μέτρα με οριακή πλειοψηφία και «κάβα» βουλευτές στο καφενείο να περιμένουν την εξέλιξη της ψηφοφορίας για να δράσουν ανάλογα. 
 

Κοινή εκτίμηση, των λογικά σκεπτόμενων ανθρώπων στην Ελλάδα, είναι πως τα νέα μέτρα θα επιτείνουν τη φτώχεια και θα αυξήσουν την ύφεση που διαρκεί ήδη πέντε χρόνια σε μία χώρα που το ποσοστό ανεργίας ανέρχεται στο 25%. Η αλήθεια είναι πως τόσοι πολλοί νέοι άνθρωποι συγκεντρωμένοι στο Σύνταγμα, δε θύμιζαν με κανένα τρόπο τα ποιοτικά χαρακτηριστικά ενός οκνηρού δημοσίου υπαλλήλου. Το αντίθετο μάλιστα. Eίναι άλλο θέμα το να είσαι δυσαρεστημένος από τη λειτουργία της δημοκρατίας σήμερα κι άλλο θέμα να εκτιμάς πως δεν υπάρχει δημοκρατία ή πως αυτή έχει καταργηθεί.


Η σημερινή Βουλή έχει προκύψει μετά από μία έντονη κυοφορία που συνέβη μέσα στην ελληνική κοινωνία. Αυτή η κυοφορία πρωτοεμφανίστηκε πολύ δυναμικά στο δημόσιο χώρο και λόγο μέσα από τα κινήματα των πλατειών, όπως αυτά προέκυψαν στην ελληνική χερσόνησο μετά τη μεταλαμπάδευση του κινήματος των Indignados της Ισπανίας το Μάιο του 2011. Μετά τη δημόσια έκφραση αυτού του κινήματος ανατράπηκε η μορφή πολιτεύματος που είχε έντεχνα παγιωθεί για δεκαετίες στην ελληνική πραγματικότητα. Ένα πολίτευμα που αφορούσε σε δημοκρατία με χαρακτηριστικά ανάθεσης. Το πολίτευμα αυτό δημιουργούσε τις προϋποθέσεις και παρακινούσε τον πολίτη να αναθέτει στο κόμμα ή στο βουλευτή της γειτονιάς, τη διαχείριση της προσωπικής του ζωής διά μέσω της λειτουργίας ενός πελατειακού κράτους. Το οποίο σημαίνει πως δεν είναι απαραίτητο να έχει συνεισφέρει κάποιος/-α στο φαινόμενο αυτό μόνον ως δημόσιος υπάλληλος, αλλά μπορεί κάλλιστα να το έχει κάνει ως κρατικοδίαιτος επιχειρηματίας του ιδιωτικού τομέα.


Σε καμία περίπτωση δε φταίνε όλοι για όλα. Για παράδειγμα υπάρχουν δημόσιοι υπάλληλοι με εξαιρετική παιδεία και ηθική, που όντως έχουν προσληφθεί με αξιοκρατικό τρόπο. Αποτελούν όμως εξαιρέσεις. Επίσης υπάρχουν κρατικοδίαιτοι επιχειρηματίες που διεύρυναν τον κύκλο εργασιών των επιχειρήσεων τους με χρήματα από κρατικά ταμεία, πολλές φορές δε με συγχρηματοδότηση της ευρωπαϊκής ένωσης. Εν τούτοις οι επιχειρηματίες αυτοί δημιούργησαν δομές παραγωγής μη εξωστρεφείς, οι οποίες ως επί το πλείστον δεν ανταπεξήλθαν στο φαινόμενο της κρίσης λόγω της εξάρτησής τους από το πελατειακό κράτος και τις ευρωπαϊκές επιχορηγήσεις. Όλες κι όλοι αυτοί έχουν ονόματα και διευθύνσεις…


Η κουλτούρα της ανάθεσης προωθήθηκε έντονα μέσα στην κοινωνία από τα κόμματα που διαχειρίζονταν την εξουσία κατά την περίοδο της μεταπολίτευσης έως σήμερα. Η δομή πυραμιδικού τύπου και η ιεραρχική οργάνωση αυτών των κομμάτων διευκόλυνε τη μεγέθυνση του προαναφερόμενου φαινομένου που συστηματικά καλλιεργούσε τον πολιτικό αμοραλισμό. Από το 1990 και μετά έλαβε χώρα η εκρηκτική ανάπτυξη της ιδιωτικής τηλεόρασης και η παράλληλη χρήση των ραδιοτηλεοπτικών συχνοτήτων με έναν ιδιότυπο ελληνικό, ρουσφετολογικό τρόπο. 


Το φάσμα των ραδιοτηλεοπτικών συχνοτήτων θεωρείται περιορισμένο και όχι ανεξάντλητο, θεωρούνται "σπάνιος φυσικός πόρος" τον οποίο διαχειρίζεται το κράτος κατά τρόπο αποκλειστικό όπως και τον ορυκτό πλούτο. Για το λόγο αυτό η ραδιοτηλεόραση υπάγεται στον "άμεσο έλεγχο του Κράτους", όπως αναφέρει το άρθρο 15 του Συντάγματος.


Η βαθμιαία εξάρτηση της κεντρικής εξουσίας των εκάστοτε κυβερνήσεων από τους ιδιοκτήτες αυτών των καναλιών, οδήγησε σε μία καθοριστική χειραγώγηση της σκέψης του πολίτη, που από κριτικός τηλεθεατής μετατράπηκε σε τηλεοπτικός καταναλωτής εικόνων και ειδήσεων. Υπό την πίεση αυτής της πολιτισμικής προπαγάνδας η Ελληνίδα κι ο Έλληνας άλλαξαν σταδιακά το πρότυπο ζωής τους. Η παραγωγή αντικαταστάθηκε από την κατανάλωση και η ανάπτυξη ταυτίστηκε ως έννοια με τη μεγέθυνση του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου. Το χρηματιστήριο του 1999 και οι ολυμπιακοί αγώνες του 2004 έδωσαν τις χαριστικές βολές.


Las fotografías son realizadas por © Dimitris V. Geronikos en el centro de Atenas, el miércoles 7 de Noviembre de 2012.


Λήψη φωτογραφιών από © Δημήτρη Β. Γερονίκο στο κέντρο των Αθηνών, την Τετάρτη 7 Νοέμβρη 2012.


Photo shoots by © Dimitris V. Geronikos in the center of Athens on Wednesday, November 7th, 2012.