Un día después del 6 de diciembre de 2008 - Μία μέρα μετά την 6η Δεκέμβρη του 2008 - One day after December 6th of 2008

Το Σαββατόβραδο της 6^ης Δεκεμβρίου του 2008 πολύς κόσμος, λειτουργώντας αντανακλαστικά, ξεχύθηκε στο δρόμο όταν έμαθε πως ο δεκαπεντάχρονος Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος είχε πέσει νεκρός στα Εξάρχεια από τη σφαίρα ειδικού φρουρού της αστυνομίας. 

Αρχικά η είδηση κυκλοφόρησε μέσω διαδικτύου αλλά κι από στόμα σε στόμα μεταξύ των ανθρώπων. Χιλιάδες μαθητές, φοιτητές και πολίτες με αφορμή τη δολοφονία ενός δεκαπεντάχρονου παιδιού άρχισαν να αναζητούν την αιτία γι’αυτό που συνέβαινε. Ένα κρίσιμο σύνολο αποφασισμένων ανθρώπων άφησε τη θαλπώρη του σπιτιού του και ξεκίνησε να συγκρούεται με την αστυνομία. 

Από τις πρώτες ώρες, η είδηση της δολοφονίας διασπάρθηκε άμεσα, παρόλες τις απέλπιδες προσπάθειες ορισμένων μαριονετών-εργολάβων των μέσων μαζικής ενημέρωσης. 
Η είδηση δεν χειραγωγήθηκε στο βαθμό που ορισμένοι/-ες επιθυμούσαν με την απροκάλυτη λογοκρισία και αλλοίωση του αρχικού οπτικοακουστικού υλικού από τη στιγμή της δολοφονίας. 

Το γεγονός αυτό ήταν σημαντικό για να ξεσηκωθεί ένα κύμα πολιτών που ήθελε να εκδικηθεί, να κατεβάσει τις μάσκες σε μια ολόκληρη κοινωνία, να σπάσει συμβολικές και αληθινές βιτρίνες, να τσαλακώσει την καλοσιδερωμένη εικόνα των δήθεν ανυποψίαστων πολιτικών που προσποιούνταν ότι κυβερνούν τη χώρα. 

Ήταν ένα πολύ ισχυρό σοκ για τους εξουσιάζοντες την Ελλάδα, εκείνη τη χρονική περίοδο καθώς λειτουργούσε ως ένα πρώιμο μήνυμα που έστελνε το πιο ευαίσθητο τμήμα της κοινωνίας, η νεολαία, σε ορισμένους πολιτικούς που οδηγούσαν τη χώρα στο γκρεμό.

Κύματα βίας έγιναν αντιληπτά ως διαταραχή της δημόσιας τάξης καθώς διαχύθηκαν μέσα στις ελληνικές πόλεις σχεδόν ταυτόχρονα, αμέσως μετά την αυθόρμητη νυχτερινή έξοδο διαμαρτυρίας των νέων και όχι μόνον αυτών για τη στυγνή δολοφονία του 15χρονου αγοριού.

Στην εν λόγω περίπτωση οι στίχοι του Μπέρτολτ Μπρεχτ αποδίδουν εύστοχα την κατάσταση:
“ Όλοι λένε το ορμητικό ρεύμα βίαιο. Μα την κοίτη του ποταμού που το κρατάει κανείς δεν τη λέει βίαιη…”.

Μαζί με τον Αλέξανδρο γύριζε η σελίδα κι έπεφτε η αυλαία μίας ολόκληρης εποχής φαινοτυπικής ευμάρειας για την ελληνική κοινωνία. Ήταν η πρώτη φορά στα χρόνια της μεταπολίτευσης, που ένα τέτοιο γεγονός θα προκαλούσε τόσο έντονες και ποικίλες αντιδράσεις. Όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη που παρακολουθούσε με αγωνία και οργή.
Ένα Σαββατό βράδυ που απογύμνωσε όσες κι όσους υποστήριζαν ότι δεν τρέχει τίποτα, ότι όλα βαίνουν καλώς για τη νεοελληνική πραγματικότητα.

Το αμέσως επόμενο πρωϊνό, την Κυριακή 7^η Δεκέμβρη, ξύπνησα με έναν ανυπόφορο πονοκέφαλο. 
Το χτύπημα που είχα δεχθεί στο κεφάλι από το γκλοπ του ματατζή - το προηγούμενο Σαββατόβραδο έξω από το Πολυτεχνείο - ήταν η αιτία για να σηκωθώ από το κρεβάτι με μιαν ανοιχτή πληγή στο κρανίο, έναν τεράστιο πονοκέφαλο να μου προκαλεί ρίγη κι ένα ματωμένο μαξιλάρι.

Λίγες ώρες μετά το πρωτόγνωρο, κυριακάτικο, πρωϊνό ξύπνημα, μας επισκέφτηκαν στο σπίτι δύο καλοί φίλοι, ο ένας με πολιτικές ρίζες αντι-ΕΦΕΕ κι ο άλλος διαγραμμένος Κνίτης και στη συνέχεια οργανωμένος στη νεολαία "Ρήγας Φεραίος". Συζητούσαμε τα τεκταινόμενα και το ενδεχόμενο να επισκεφτώ τα τοπικά γραφεία οργανώσεων της Αριστεράς, προκειμένου να καταγγείλω την επίθεση του ματατζή.

Σκεφτόμουν πως δεν έμενε αρκετή ώρα για να εμπλακώ σε χρονοβόρες διαδικασίες και ότι στη ντουλάπα μου είχα αποθηκευμένα δύο ασπρόμαυρα φιλμ, έτοιμα για φωτογράφιση. Είχε βγει κάλεσμα για συγκέντρωση διαμαρτυρίας, ώρα μία το μεσημέρι στο αρχαιολογικό μουσείο των Αθηνών. 

  

Εν τω μεταξύ, μέχρι τη μία θα μπορούσα να φωτογραφίσω τα απομεινάρια της προηγούμενης νύχτας στα Εξάρχεια κι ευρύτερα στην περιοχή του μητροπολιτικού κέντρου. Θεωρούσα ότι ζούσαμε κρίσιμες ιστορικές στιγμές που ένοιωθα την ανάγκη να αποτυπώσω, ώστε στο μέλλον πολλοί/-ές περισσότεροι/-ες να έχουν τη δυνατότητα να αντιληφθούν πληρέστερα, τι συνέβη εκείνες τις πρώτες ώρες της εξέγερσης στο κέντρο της ελληνικής πρωτεύουσας.

Ο συγκάτοικος καθάρισε με νερό την πληγή. Περιποιήθηκε με πάγο, οινόπνευμα και βάμμα το κρανιακό μου τραύμα μήκους αρκετών εκατοστών. Ευτυχώς, δεν είχε προχωρήσει πολύ σε βάθος. Η εντύπωση που είχα αποκομήσει ήδη από τα πρώτα λεπτά μετά την επίθεση που δέχτηκα, ήταν ότι το χτύπημα του ματατζή αποτελούσε βάναυση δολοφονική πρακτική ενάντια στη ζωή.

Μια βόλτα στη γειτονιά ήταν ό,τι καλλίτερο έκρινα για κείνη τη στιγμή κι έβγαλα τα ασπρόμαυρα φιλμ από τη ντουλάπα φορώντας, το ένα από αυτά στη φωτογραφική μηχανή. Κατεβαίνοντας με το ασανσέρ στο ισόγειο της πολυκατοικίας, ένοιωθα μια περίεργη αίσθηση αστικής ζύμωσης να πλανιέται στο τοπίο της πόλης. 

  

Bγήκα μια βόλτα έξω στο δρόμο και τότε διαισθάνθηκα πως ο Δεκέμβρης του Αλέξανδρου είχε ήδη ξεκινήσει να γράφει τη δική του σελίδα στη σύγχρονη νεοελληνική ιστορία.  

Λήψη φωτογραφιών στο κέντρο των Αθηνών, την Κυριακή 7 Δεκέμβρη 2008.

Κείμενο – Φωτογραφίες: © Δημήτρης Β. Γερονίκος.

 

Las fotografías han sido realizadas en el centro de Atenas, el domingo 7 de diciembre de 2008.
Fotografías y texto: © Dimitris V. Geronikos.

 

The photos are taken in the center of Athens, on Sunday, december 7 of 2008.
Text and photos by © Dimitris V. Geronikos.