Δευτέρα 31 Δεκεμβρίου 2018

18 Μαδριλένικες φωτογραφίες αφιερωμένες στο 2018 ~ 18 fotografías Μadrileñas dedicadas al 2018 ~ 18 Μadrilenian photographs dedicated to 2018

Λήψη φωτογραφιών από ©Δημήτρη Β. Γερονίκο στο οικοσύστημα του Δήμου της Μαδρίτης, κατά τη διάρκεια ημερών του Δεκεμβρίου του 2018.
Las fotografías han sido realizadas por ©Dimitris V. Geronikos en el ecosistema del Ayuntamiento de Madrid, durante unos días de diciembre de 2018.
The photos are taken by ©Dimitris V. Geronikos in the ecosystem of municipality of Madrid during some days of December 2018.


















Παρασκευή 30 Νοεμβρίου 2018

Όταν η φύση εισέρχεται με ανθρωπογενή τρόπο στη μητρόπολη



Κάθε φορά η βόλτα στο γραμμικό πάρκο που απλώνεται στις όχθες του ποταμού Μανθανάρες, λειτουργεί ως νέα αποκάλυψη. Κάτι που οφείλεται στην αρτιότητα του έργου με το αποτέλεσμα που προκαλεί, την επανείσοδο της φύσης μέσα στην πόλη. Ένα φιλόδοξο σχέδιο που επέτρεψε την υπογειοποίηση του παλιού αστικού αυτοκινητόδρομου Μ-30 και χάρη σ'αυτό, τα νερά του μαδριλένικου ποταμού αναζωογονήθηκαν. Παράλληλα, αποκαταστάθηκε η βιοποικιλότητα των οικοσυστημάτων των περιοχών που διασχίζουν τα νερά του Μανθανάρες μέσα στο αστικό δίκτυο.




Μεταξύ 2003 και 2007, έλαβε χώρα το έργο της υπογειοποίησης της δυτικής αψίδας του αυτοκινητόδρομου Μ-30. Ένα έργο που κατέστησε εφικτή την εξάλειψη της κυκλοφορίας στην επιφάνεια και την επακόλουθη απελευθέρωση πενήντα εκταρίων γης και άνω, που προηγουμένως κατείχαν οι λεωοφόροι. Σε αυτή την επιφάνεια προστέθηκαν άλλα εκατό εκτάρια σχεδόν που αντιστοιχούσαν στις διάφορες υποβαθμισμένες εκτάσεις, γειτονικές με την εθνική οδό.
Το πάρκο Madrid Río είναι ένας δενδροφυτευμένος πεζόδρομος υψηλής βλάστησης, ένας χώρος αναψυχής που κατασκευάστηκε μεταξύ 2006 και 2011 στις δύο όχθες του ποταμού Manzanares και βρίσκεται πάνω από την υπόγεια διαδρομή του περιφερειακού οδικού άξονα M-30.

    

Το γραμμικό πάρκο Río Madrid αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα μητροπολιτικής αναγέννησης, που σημαίνει την εμφάνιση νέων χώρων και την ενσωμάτωση άλλων σε ένα έργο που περιστρέφεται γύρω από τρεις πυλώνες:
- τον περιβαλλοντικό,
- τον άξονα ψυχαγωγίας και
- τον αθλητικό άξονα.
Αλλά πάνω απ 'όλα, απαιτεί την εξαφάνιση ενός μεγάλου φραγμού που εμπόδισε την επικοινωνία μεταξύ δύο διαφορετικών ταξικά περιοχών και χώριζε την πόλη στα δύο.


Ως εκ τούτου, τα οφέλη που προκύπτουν από την ταφή της παλιάς εθνικής οδού, προφανώς, δεν έχουν μειωθεί για τη βελτίωση ορισμένων πτυχών της αστικής κινητικότητας, ούτε για την τοπική αποκατάσταση των γειτονιών, αλλά μπορούν να αποκτήσουν στο εγγύς μέλλον, μια διάσταση μεγάλης κλίμακας που αναγκαστικά θα πρέπει να επηρεάσει τη σχέση μεταξύ της πόλης και του εδάφους, κατανοητή στο ευρύτερο πεδίο εφαρμογής της. Οι αρχές του έργου ξεκίνησαν από την προσπάθεια να κατανοηθούν πλήρως οι γεωγραφικές ιδιότητες της λεκάνης απορροής. Τα χαρακτηριστικά της εδαφικής περιοχής και η ποικιλομορφία των φυσικών στοιχείων της, συνιστούν ένα σύνολο κλειδιών που υποστήριξαν πολλές από τις ιδέες που περιέχονται στη μελέτη.



Το έργο έχει σχεδιαστεί σε διαδοχικές προσεγγίσεις ή κλίμακες από τις οποίες έχει εφαρμοστεί η αντανάκλαση του παιχνιδιού, εξασφαλίζοντας απαντήσεις ή διαφορετικές λύσεις, από την εδαφική ή τη στρατηγική προς την τοπική ή συγκεκριμένη περιοχή.
Στην εδαφική κλίμακα, οι αρχικές παράμετροι έχουν καθοριστεί έτσι ώστε, μεσοπρόθεσμα, να είναι δυνατή η αναγέννηση των όχθων του ποταμού καθ 'όλο το μήκος τους, ως πραγματικές περιοχές ενοποίησης του τοπίου και της ανθρώπινης δραστηριότητας, υπό μια σύγχρονη αντίληψη ικανή να ξεπεράσει τον ανταγωνισμό που εμπεριέχεται στην αστικο-αγροτική διωνυμία.

 


Σε αστική κλίμακα, το έργο ενσωματώνει τον ποταμό ως διπλή γραμμή πρωτοποριακής πρόσοψης και διαμορφώνει ένα συνδεδεμένο σύνολο πράσινων χώρων που διεισδύουν στην πόλη. Καθιερώνει ένα νέο σύστημα κινητικότητας και προσβασιμότητας στην επιφάνεια της γης · αυξάνει την ενοποίηση και την αστική ποιότητα των συνοικιών που συνορεύουν με τον ποταμό · προστατεύει και αξιολογεί την ιστορική κληρονομιά και ανιχνεύει περιοχές ευκαιριών που, πέρα από αυτή τη νέα κεντρική θέση, θα είναι ικανές να δημιουργήσουν μια πιθανή αλλαγή για ολόκληρη την πόλη μακροπρόθεσμα.

 
Οι οικογένειες, οι μορφές και οι ενώσεις των επιλεγμένων φυτικών ειδών προέρχονται από την παρέκταση της μελέτης της λεκάνης απορροής του ποταμού και την προσαρμογή της, σε κάθε περίπτωση, στο συγκεκριμένο αστικό περιβάλλον. Η οργάνωση των διαφόρων περιβαλλόντων και ο χαρακτηρισμός τους ως χώρων δημόσιας χρήσης έχουν παραχθεί λαμβάνοντας υπόψη, αφενός, τις απαιτούμενες λειτουργίες και τις ανάγκες που εντοπίζονται σε κάθε περιοχή και, αφετέρου, την ικανότητα δημιουργίας χώρων διαβίωσης, συμφυών με την κοινή οργανωμένη βλάστηση διαφορετικών μεγεθών.




Η λύση προσδιορίζεται σε τρεις κύριες μονάδες τοπίου.
Πρώτη, το Σαλόνι των Πεύκων (Salón de Pinos), ή πράσινος διάδρομος που τρέχει κατά μήκος της δεξιάς όχθης του ποταμού. Είναι η δομή που επιτρέπει τη συνέχεια των διανυθέντων αποστάσεων (πεζών &ποδηλατών) και αυτενεργεί με τις υπάρχουσες γέφυρες που δημιουργούν διαφορετικούς τύπους κήπων δίπλα στο ποτάμι (Κάτω Κήποι της Γέφυρας Segovia, Κήποι της Γέφυρας του San Isidro, Κήποι της Γέφυρας του Τολέδο και Κήποι της Πράγας).

 

Δεύτερη, ο οριστικός δεσμός του ιστορικού κέντρου (που αντιπροσωπεύεται από την επιβλητική εικόνα του Βασιλικού Παλατιού και το υπερυψωμένο γείσο της πόλης), με το Casa de Campo, ένα πάρκο συνολικής έκτασης άνω των χιλίων επτακοσίων εκταρίων. Σε αυτό το περιβάλλον συμπεριλαμβάνονται η λεωφόρος Πορτογαλίας (Avenida de Portugal), η Huerta de la Partida, ο περίπατος του Βασιλιά (Explanada del Rey) και οι κήποι της Παναγίας του Λιμένα (Jardines de la Virgen del Puerto).

Τρίτη, η ευρεία λωρίδα στην αριστερή όχθη όπου βρίσκεται το συγκρότημα της Arganzuela (βλ. enterioni.blogspot.com/2017/11/blog-post.html), το οποίο περιλαμβάνει το κέντρο δημιουργίας σύγχρονης τέχνης του Matadero και αντιπροσωπεύει τη μεγαλύτερη έκταση ενιαίου χώρου πρασίνου της πρότασης.




Εκτός από αυτές τις τρεις μεγάλες επεμβάσεις τοπίου που είναι συμβατές μεταξύ τους, το έργο προτείνει εκατόν πενήντα διαφορετικούς τύπους παρεμβάσεων, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουν οι γέφυρες που παρέχουν έναν πρωτοφανή βαθμό διαπερατότητας στην κοίτη του ποταμού. Έχουν αναπτυχθεί λύσεις σε περισσότερες από είκοσι γέφυρες ή πεζόδρομους που διασχίζουν τον ποταμό, με αποκατάσταση των επτά φραγμάτων, με ανακύκλωση ορισμένων υφιστάμενων γεφυρών και δημιουργία νέων περιπάτων, μερικές φορές με σιωπηρή γλώσσα και άλλες, εκ προθέσης εκφραστικές.


 

Η κατασκευή του χώρου εγκαθίσταται ως ένα μεγάλο δασύλιο που περιέχει αρκετά τοπία, μερικά πιο φυσικά και άλλα πιο κατασκευασμένα, διαμορφωμένα από μια ποικιλία ειδών, υψών, πυκνοτήτων και υφών. Μ' αυτό τον τρόπο, το πάρκο, που θεωρείται ως ένα απόκομμα της λεκάνης απορροής ποταμού, ενσωματώνει τρεις βοτανικές περιοχές: το μεσογειακό δάσος, το δάσος του Ατλαντικού και το παραποτάμιο μέτωπο. Ο χαρακτήρας αυτών των εσωτερικών τοπίων σχετίζεται με τα διαχρονικά σημεία του πάρκου, με τα δέντρα που ακολουθούν τους δρόμους και τα μονοπάτια, με συστάδες δένδρων ή θάμνων και δάση που αναδύονται στην τοπογραφία.

  

Με την ταφή του αυτοκινητόδρομου, η Μαδρίτη έχει πλέον 33 εκτάρια ανοιχτών χώρων που αποτελούν το μεγαλύτερο πάρκο του έργου. Αυτό έχει σχεδιαστεί ως ένας μεγάλος χώρος όπου ο ποταμός έχει υποχωρήσει αφήνοντας το προγονικό ίχνος του. Είναι οργανωμένος με διαφορετικές γραμμές που διασταυρώνονται, όπως οι αυλακώσεις μέσω των οποίων πέρασε το νερό, αφήνοντας διαστήματα μεταξύ τους για διαφορετικές χρήσεις.
Αυτές οι γραμμές, με έντονα διαχρονικό χαρακτήρα, είναι οι διαδρομές διαφορετικών ειδών που διασχίζουν το χώρο από βορρά προς νότο. Ένας πλατύτερος κι επίπεδος δρόμος (ο γρήγορος), μιαν άλλη πιο κατακόρυφη και μεταβλητή πλαγιά (ο αργός δρόμος) και μια λιθόστρωτη λωρίδα με φυλλώδη περιθώρία, που δομεί το κέντρο του πάρκου.

 


Το πάρκο Madrid Río είναι ένας τεράστιος παιχνιδιάρικος και πολιτιστικός θύλακας, τόσο για τα ιστορικά μνημεία, τις εγκαταστάσεις αναψυχής και την κουλτούρα που φιλοξενεί, όσο κι ως σημείο αναφοράς από το οποίο μπορεί κάποιος να συλλογιστεί και να επικοινωνήσει με τη μνημειακή Μαδρίτη.
Από μια παιχνιδιάρικη άποψη, η νέα ρύθμιση των όχθεων του Μανθανάρες προσφέρουν ένα εξαιρετικό πλαίσιο για να περάσει καλά η οικογένεια. Τα παιδιά ζούνε μεγάλες στιγμές στις 17 παιδικές χαρές που βρίσκονται κατά μήκος του Salon de Pinos, όλες με κούνιες από βιώσιμα και φυσικά υλικά, όπως ξύλο και σχοινί κάνναβης, τα οποία σχηματίζουν ιστούς αράχνης, αιώρες, κρεμασμένες γέφυρες αναρρίχησης. Κάθε ζώνη έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά ανάλογα με την ηλικία, γι 'αυτό υπάρχουν ζώνες που επιτρέπονται τα μικρά παιδιά και άλλες για ηλικιωμένους που βασίζονται στην ικανότητα, την ισορροπία και τη δύναμη.



Όπως σε μια μικροχειρουργική δράση, το έργο ενσωματώνει κρίκο με κρίκο, μια αλυσίδα τύπων ενοποίησης του ποταμού με την πόλη και της πόλης με τον ποταμό. Αποτελούν στοιχεία που θα εγγυώνται τη μετάδοση των νέων αξιών των αναγεννημένων όχθεων στις γύρω περιοχές και γειτονιές. Με αυτό το φαινόμενο αντήχησης, προβλέπεται μια σειρά λειτουργιών για την εξασφάλιση μιας μακράς ανανέωσης. Με τρόπο ανέκκλητο, δημιουργείται μια ριζική μεταμόρφωση, χωρίς προηγούμενο για την πόλη της Μαδρίτης.

Για να δείτε περισσότερες φωτογραφίες και να διαβάσετε το κείμενο στα ισπανικά, μπορείτε να ακολουθήσετε το σύνδεσμο: enterioni.blogspot.com/2018/11/cuando-la-naturaleza-entra-de-manera.html

 
Πηγές:

 
Λήψη φωτογραφιών στο οικοσύστημα του πάρκου Río Madrid.
Κείμενο – Φωτογραφίες: Δημήτρης Β. Γερονίκος

Cuando la naturaleza entra de manera antropogénica en la metrópolis

 
Cada vez el paseo en el parque lineal que se extiende a lo largo de las orillas del río Manzanares, actúa como una nueva revelación. Esto se debe a la excelencia del proyecto con el resultado que provoca, el reingreso de la naturaleza en la ciudad. Un ambicioso proyecto que ha permitido que la antigua autopista M-30 sea subterránea, y gracias a esto, se revitalizaron las aguas del río Madrileño. Al mismo tiempo, se restauró la biodiversidad de los ecosistemas de las áreas que atraviesan las aguas de Manzanares a través de la red urbana.


   
Entre 2003 y 2007 se llevó a cabo la obra de soterramiento del arco oeste de la M-30 en el ámbito del río, obra que hizo posible la eliminación del tráfico en superficie y la consiguiente liberación de más de cincuenta hectáreas de terreno ocupado anteriormente por las calzadas. A esta superficie se sumaron otras casi cien hectáreas correspondientes a los diferentes suelos infrautilizados adyacentes a la autopista.
El parque Madrid Río es una calle peatonal plantada de árboles de alta vegetación, un área recreativa construida entre 2006 y 2011 en ambas orillas del río Manzanares, que se situa encima de la ruta subterránea de la carretera regional M-30.


 
El parque Lineal de Río Madrid es un ejemplo típico de regeneración metropolitana, lo que significa el surgimiento de nuevos espacios y la integración de otros en un proyecto que gira en torno a tres pilares:
- el medio ambiente,
-
el eje del entretenimiento y
-
la esfera deportiva.
Pero sobre todo, requiere la desaparición de una gran barrera que dificultó la comunicación entre dos
zonas geográficas de diferentes clases sociales y dividia la ciudad en dos partes.


Por tanto, los beneficios obtenidos al enterrar la antigua autopista, obviamente, no han quedado reducidos a la mejora de ciertos aspectos de la movilidad urbana, ni siquiera a la rehabilitación local de los barrios, sino que pueden adquirir en un futuro próximo, una dimensión de gran escala que necesariamente deberá repercutir en las relaciones entre la ciudad y el territorio, entendidas en su mayor alcance. Los inicios del proyecto pasaron por el intento de comprender en su totalidad las cualidades geográficas de la cuenca fluvial. Las características del territorio y la diversidad de sus elementos naturales constituyen un conjunto de claves que han sustentado muchas de las ideas contenidas en el estudio.



El proyecto se ha concebido en sucesivas aproximaciones o escalas a partir de las que se ha aplicado la reflexión sobre el campo de juego, obteniendo respuestas o soluciones diversas, desde el ámbito territorial o estratégico al local o específico.
En la escala territorial se han establecido los parámetros de partida para que, en el medio plazo, sea posible la regeneración de las márgenes del río en toda su longitud, como verdaderas áreas de integración entre el paisaje y la actividad humana, bajo un entendimiento contemporáneo capaz de superar el antagonismo implícito en el binomio urbano-rural.


En la escala urbana, el proyecto incorpora el río como doble línea de fachada inédita y configura un conjunto enlazado de espacios verdes que se infiltra en la ciudad; establece en la superficie un nuevo sistema de movilidad y accesibilidad; incrementa la integración y calidad urbana de los barrios limítrofes al río; protege y revaloriza el patrimonio histórico y detecta áreas de oportunidad que, sobre este ámbito de nueva centralidad, serán capaces de generar un cambio potencial del conjunto de la ciudad en el largo plazo.


   
Las familias, formas y asociaciones de especies vegetales seleccionadas provienen de la extrapolación del estudio de la cuenca del río y su adaptación, en cada caso, al medio urbano específico. La ordenación de los distintos entornos y su caracterización como lugares de uso público se ha producido teniendo en cuenta, por un lado, las funciones requeridas y las necesidades detectadas en cada distrito y por otro, la capacidad de conformar espacios habitables, inherente a los conjuntos organizados de vegetación de distinto porte.

 
La solución se concreta en tres unidades de paisaje principales. Primero, el Salón de Pinos, o corredor verde que discurre por la margen derecha del río. Es la estructura que permite la continuidad de los recorridos y reacciona en su encuentro con los puentes existentes dando lugar a distintos tipos de jardines de ribera (Jardines bajos de Puente de Segovia, Jardines del Puente de San Isidro, Jardines del Puente de Toledo y Jardines del Puente de Praga).

 
Segundo, el enlace definitivo del centro histórico (representado por la imagen imponente del Palacio Real y la cornisa elevada de la ciudad), con la Casa de Campo, parque de más de mil setecientas hectáreas. En este entorno se incluyen la Avenida de Portugal, la Huerta de la Partida, la Explanada del Rey y los Jardines de la Virgen del Puerto.

Tercero, la ancha franja sobre la ribera izquierda donde se sitúa el conjunto del Parque de la Arganzuela (enterioni.blogspot.com/2017/11/el-palacio-de-cristal-de-arganzuela.html) que incluye el centro de creación de arte contemporáneo de Matadero, y que representa la mayor superficie de espacio verde unitario de la propuesta.

 
Además de estas tres grandes operaciones paisajísticas coherentes entre sí, el proyecto propone ciento cincuenta intervenciones de diferente carácter, entre las que destaca el sistema puentes que dotan de un inédito grado de permeabilidad al cauce. Se han desarrollado soluciones sobre más de veinte puentes o pasarelas sobre el río, rehabilitando las siete presas, reciclando algunos puentes existentes y creando nuevos pasos, unas veces con un lenguaje silencioso y otras, intencionadamente expresivo.

 
La construcción del espacio se plantea como una gran arboleda que contiene varios paisajes, algunos más naturales y otros más construidos, configurados por una variación de especies, alturas, densidades y texturas. De este modo el parque, concebido como un retazo de la cuenca del río, incorpora tres áreas botánicas: bosque mediterráneo, bosque atlántico y fronda de ribera. El carácter de estos paisajes interiores está relacionado con los trazados longitudinales del parque, con árboles que siguen los caminos y las sendas, con sotos y bosques que emergen sobre la topografía.


Con el soterramiento de la autopista, Madrid dispone ahora en este punto de 33 hectáreas de espacios libres que forman el mayor parque del proyecto. Éste se ha concebido como un gran espacio en el que el río se ha retirado dejando su huella ancestral. Está organizado con diferentes líneas que se entrecruzan, como surcos por los que pasó el agua, dejando entre sí espacios para distintos usos.  
Estas líneas, de carácter marcadamente longitudinal, son los caminos de distinta especie que recorren el espacio de norte a sur. Un camino más plano y ancho (el Camino Rápido), otro más sinuoso y de pendiente variable (el Camino Lento) y una franja empedrada de márgenes frondosos, que vertebra el centro del parque.

 
Madrid Río es un enorme enclave lúdico y cultural tanto por los monumentos históricos e instalaciones de ocio y cultura que alberga, como por ser punto de referencia desde el que poder contemplar y entrar en contacto con el Madrid monumental.
Desde el punto de vista lúdico el nuevo ordenamiento de la ribera del Manzanares ofrece un marco extraordinario para pasar un buen rato en familia. Los niños se lo pasan en grande en las 17 áreas de juegos infantiles que podemos encontrar a lo largo del Salón de Pinos, todas ellas con columpios fabricados con materiales sostenibles y naturales como la madera y la cuerda de cáñamo, que forman telas de araña, hamacas, puentes colgantes o lianas para trepar. Cada zona tiene características diferentes según edades, por ello hay zonas habilitadas para niños de corta edad y otras para más mayores que se basan en la habilidad, el equilibrio y la fuerza.


Como en una acción microquirúrgica el proyecto incorpora, eslabón por eslabón, una cadena de fórmulas de integración del río en la ciudad y de la ciudad en el río. Son elementos que garantizarán el contagio de los nuevos valores de las orillas regeneradas sobre los ámbitos y barrios cercanos. Con este efecto de resonancia, se prevé una sucesión de operaciones que aseguren una renovación de gran alcance. De manera irreversible, se está fraguando una radical metamorfosis, sin precedentes para la ciudad de Madrid.

Para ver más fotografías y leer el texto en griego, usted puede seguir el enlace: enterioni.blogspot.com/2018/11/blog-post.html


Fuentes



Las fotografías han sido realizadas en el ecositema del Parque Río Madrid.
Fotografías y texto: Dimitris V. Geronikos